نام علمی بابونه : Matricaria chamomilla
درصد خلوص بذر بابونه آلمانی: 90%
درصد قوه نامیه بذر بابونه آلمانی: 95%
وزن هزاردانه بابونه آلمانی: 0/1 گرم
بابونه آلمانی (اروپايي یا کامومیل) گیاهی است همه جايي،از تيرۀ كاسني كه داراي خواص دارويي فراوان مي باشد. كشت اين گياه در مقياس وسيع از 20 سال قبل در كشورهاي غربي آغاز شده است. در ايران در خرم آباد، درود، انديمشك، شوشتر، ايذه، تهران و اطراف دربند پراكندگي دارد.
گیاه شناسی بابونه آلمانی:
بابونه گياهي است علفي و يكساله،داراي ريشۀ مخروطي شكل و كم و بيش سطحي كه هميشه در اواخر دورۀ رويش از انشعابات فراواني برخوردار مي شود. ساقه استوانه اي شكل است. ارتفاع ساقه متفاوت و بسته به محل رويش و شرايط اقليمي آن است. در زمين هاي شور ساقه كوتاه و به صورت خوابيده روي زمين قرار مي گيرد. برگ ها منقسم، باريك،كشيده و نيزه اي شكل مي باشد. برگ ها فاقد كرك و صاف به صورت متناوب نسبت به يكديگر روي ساقه قرار مي گيرند. گل ها در انتهاي ساقه هاي اصلي و فرعي ظاهرمي شوند. قسمت مياني گل ها كه مجموعه اي از گلچه هاي لوله اي زرد رنگ است و در اوايل رويش نيمه كروي، با باز شدن گلچه هاي لوله اي، كم و بيش مخروطي مي شوند. گلهاي بابونه دو نوع گلچۀ زبانه اي به رنگ سفيد و گلچۀ لوله اي به رنگ زرد مي باشد.
استانداردهاي بذري بابونه آلمانی:
شكل بذر عصايي، اغلب خميده با دنده هاي روشن طولي مي باشد. ميوۀ بابونه فندقه به طول 1 تا 1/5 ميلي متر، بذر خاكستري رنگ يا زرد روشن است. ميوه از دو قسمت تشكيل شده است يك قسمت شامل دانه (بذر) و قسمت ديگر همان كلچۀ لوله اي خشك شده است. بذر بابونه دردماي 6 تا 7 درجه سانتي گراد جوانه مي زند و براي جوانه زني به نور نياز دارد، به طوري كه گياهي كه در سايه قرار دارد مقادير اسانس آن كم خواهد شد. بذر بابونه 2 ت ا3 سال قوۀ رويشي مناسبي خواهد داشت. در بذور خواب پيش تيمار 14 روزه پيش سرما توصيه مي شود.
تراكم گياهي بابونه آلمانی: 500000-400000 بوته در هكتار
ميزان بذر مورد نياز كاشت بابونه آلمانی: 4/5-3 كيلوگرم در هكتار(در صورتخلوص 95درصدی بذر)
روش كاشت بابونه آلمانی: بذرکاری( مستقيم)
ميزان آبياري بابونه آلمانی: 12-8 نوبت آبياري كامل نياز دارد
زمان كاشت بابونه آلمانی: نيمه دوم اسفند ( كشت بهاره) و نيمه دوم شهريور (كشت پاييزه) تا آخر مهرماه بسته به مناطق مورد کشت
خاك مناسب کاشت بابونه آلمانی: سبك شني با مقادير فراوان تركيبات آهكي
PH مناسب برای کاشت بابونه آلمانی: 8-7
نور مناسب کاشت بابونه آلمانی: نور كامل
دماي مناسب جوانه زني بابونه آلمانی: 6-5 درجه سانتيگراد- جوانه زنی نیاز به نور داشته و بایستی سطحی کشت شود.
کشت بابونه آلمانی:
كشت بابونه توسط بذر صورت مي گيرد. در كشت مستقيم اعم از كشت بهاره و يا پائيزه پس از آبياري زمين به كاشت رديفي بابونه اقدام مي شود. پس از كاشت غلطك مناسبي بايد زده شود. از آنجا كه نور نقش عمده اي در بذر دارد، بذر بايد به صورت سطحي كشت شود. در كشت غير مستقيم در زمان مناسب بذر را در خزانه اي كه بستر آن به همين منظور آماده شده بايد كشت كرد. در زمان مناسب نشاء ها را به زمين اصلي منتقل و زمين را بلافاصله آبياري مي كنند،كه از اين روش به دليل هزينۀ زياد به ندرت استفاده مي شود.
مراقبت و نگهداری بابونه آلمانی:
برای مبارزه با علفهای هرز بابونه میتوان از علفکش مالوران به میزان 3 الی 4 کیلوگرم در هکتار به صورت محلول پاشی استفاده کرد. زمان مناسب برای استفاده از این علفکش اواسط فروردین ماه است. این علفکش تاثیر سوئی بر گیاه ندارد و میتوان تا مرحله 2 یا 3 برگی از آن استفاده کرد. به کار بردن 1 تا 1/5 کیلوگرم در هکتار نمک سدیم 2-4-D برای کنترل علفهای هرز مفید است. ترفلان به مقدار 2 لیتر در هکتار به صورت پیش رویشی به خاطر عدم وجد پس مانده نامطلوب از این سم بسیار مورد استفاده قرار میگیرد. از آنجایی که این گیاه بخصوص در مرحله 2 تا 3 برگی قدرت رقابت خوبی با علفهای هرز دارد، در کشت آن نیاز چندانی به علف کش نیست. اما در صورتی که نیاز به سم پاشی قطعی باشد بهتر است این کار را در حدود 6 هفته قبل از کاشت با استفاده از علفکشهایی که روی بذر علف هرز موثر هستند و یا زمانی که علف هرز در حال جوانه زنی میباشد، انجام داد. آبیاری این گیاه معمولاً به صورت آبیاری این گیاه معمولاً به صورت ثقلی- کرتی صورت میگیرد. مناسبترین رطوبت خاک بین 60 تا 70 درصد است. آبیاری در طی گلدهی بسیار مفید بوده و سبب یکبار برداشت اضافی گل میشود.
برداشت بابونه آلمانی:
زمان مناسب براي برداشت گل هنگامي است كه گل ها باز شده باشند.گل ها را بايد حداكثر همراه 5 سانتي متري از دمگل برداشت كرد كه اگر با مقدار بيشتري دمگل برداشت شود، سبب كاهش كيفيت اسانس مي شود. گل ها هنگامي كه باز مي شوند از بيشترين مقدار اسانس برخوردار مي باشند و پس از آن به تدريج مقدار اسانس كاهش مي يابد. در سطح وسيع برداشت با ماشين هاي برداشت گل بابونه صورت مي گيرد. گل هايي كه با دست برداشت مي شوند كيفيت مناسبي دارند، اما در سطح وسيع امكان اين امر وجود ندارد.گل ها را پس از برداشت بايد بلافاصله خشك كرد در غير اين صورت موجب تغيير رنگ و كاهش كميّت و كيفيت مي شود. زمان مناسب براي برداشت بذر هنگامي است كه گلچه هاي زبانه اي از حالت افقي خارج به صورت عمودي در آيند. در اين مرحله رنگ گلچه هاي لوله اي قهوه اي تيره مي شود. جمع آوري زودتر موجب كاهش قوۀ رويشي بذرها مي شود و در تأخير در برداشت عملكرد بذر به شدت كاهش مي يابد، زيرا با كوچكترين ضربه يا وزش باد بذرها به اطراف ريزش مي كنند.
اندام مورد استفاده بابونه آلمانی: گلهاي خشك شده
عملكرد خشك شده گياه بابونه آلمانی: 1/5-1 تن گل خشك و حتی در برخی موارد تا 2 تن
استانهاي عمده توليد كننده بابونه آلمانی: اصفهان، تهران، فارس، جيرفت، كهكيلويه و بويراحمد، مازندران، گلستان
