نام علمی: Albizia julibrissin نام لاتین silk tree درختی بومی جنوب غربی و شرق آسیا است که بطور خودرو در برخی محلهای آفتابی کنار تپه‌ها و رودخانه‌ها می‌روید، این گیاه برای اولین بار توسط یک فرد ایتالیایی (به نام فیلیپو رل آلبیزی) در قرن ۱۸ به اروپا معرفی شد که دلیل نام گذاری این نهال نیز به خاطر نام همین شخص می باشد، در کشور ایران بیشتر در شمال کشور یا حاشیه خلیج فارس یافت می شود، گونه ای دیگر از این خانواده با نام علمی (Albizzia lebbeck) در جنوب ایران می‌روید و درخت گل ابریشم نام دارد.
ابریشم ایرانی درختی پهن‌برگ از تیره نخودیان است. نام ژاپنی آن نمونوکی نیز به معنی خوابنده است ولی در زبان انگلیسی به آن درخت ابریشم گفته می‌شود، این درخت در استان مازندران ، با نام محلی “بیوَلی” شناخته می شود، ابریشم ایرانی بیشتر به خاطر گلهایش کاشته می شود که این گیاه را در فصل گلدهی بسیار زیبا می کند.
ابریشم ایرانی درختی چندین ساله بوده و تنه ای ضخیم دارد که قطر درختان مسن آن به ۵۰ سانتی متر یا بیشتر نیز می رسد، برگ های این درخت کوچک و دسته ای هستند، گلهای این درخت به رنگ صورتی یا سفید و افشان و پرچم دار در اواخر بهار و فصل تابستان ظاهر می شود. برگ های آن نیز سرخس مانند ظاهر می شود به طوری که در هر دسته از ۱۰ تا ۲۰ جفت برگ کوچک تشکیل شده است، برگ های این درخت معمولاً شب ها جمع می شود که همین دلیل نام گذاری این درخت به “شب خسب” می باشد. گلهای این درخت معطر می باشند و برای پروانه ها و زنبورها بسیار جذاب بوده، تنه ی آن نیز به رنگ خاکستری می باشد.
میوه ی این درخت یا همان غلاف بذرهایش همانند لوبیا و باقلا و به طول ۱۰ تا ۲۰ سانتی متر بوده ولی دانه هایش نسبت به لوبیا بسیار ریزتر می باشد.
درخت ابریشم ایرانی نام های زیادی دارد که در زیر برخی از آنها را آورده ایم:
درخت ابریشم ایرانی، درخت ابریشم‌دار، درخت شاقوز یا شاغوز دار درخت هزار برگ، nemunoki ،nemurinoki ،nenenoki، هزاولگ، بیولى
بذر درخت ابریشم بسیار مناسب برای پرورش درختچه های بونسای می باشد و بونسای های زیبایی می توان پرورش داد، دلیل استفاده از این گیاه به عنوان بونسای در مرحله اول رشد بالا و سریع آن و برگ های کوچک بوده و دیگری مقاومت بالای آن نسبت به هرس می باشد که لزوم پرورش درختچه های بونسای هرس می باشد.
درخت ابریشم ایرانی درختی خزان کننده است، ارتفاع این درخت معمولاً بین ۵ تا ۱۲ سانتی متر بوده و دارای تاج گسترده می باشد و از سایه آن نیز می توان استفاده نمود و درختی سایه گستر محسوب می شود این درخت آفتاب دوست بوده و در سایه نتیجه خوبی نمی دهد.
در طب سنتی چینی از گلهای این درخت برای تغذیه قلب استفاده می شده است، یکی از مزایای درخت ابریشم مقاومت آن نسبت به آلودگی های صنعتی و محیطی است، همچنین نسبت به خشکی و گرما بسیار مقاوم است.
آموزش کاشت بذر درخت ابریشم ایرانی و شرایط کاشت:
رایج ترین راه برای تکثیر گیاه ابریشم ایرانی کاشت بذر می باشد اگر چه از طریق قلمه ریشه ای نیز تکثیر می شود که خیلی رایج نیست.
بذر درخت ابریشم ایرانی کاشت خلی مشکلی ندارد، دانه های این گیاه نسبتاً درشت بوده و مشکلی برای کاشت نیست ولی پوسته ی سختی دارد و قبل از کاشت ابتدا به مدت حداقل ۱۲ ساعت داخل آب ولرم قرار دهید.
برای کاشت بذر بهتر است از خاک های آماده استفاده کنید: ترکیب پیت ماس + کوکوپیت + ورمی کمپوست + پرلیت برای جوانه زنی بذر بسیار بهتر از خاک های معمولی است و با موفقیت بالاتری روبرو است، اگر به ترکیب بالا دسترسی ندارید می توانید از خاک و کود آماده کاشت یا خاک های دیگر موجود در سایت استفاده نمایید
بذرها را برای شروع در لیوان یکبار مصرف یا گلدان های سایز کوچک ( حداقل دهانه ۱۰ سانتی متر) بکارید، گلدان را با ترکیب بالا پر کنید و سپس آبیاری نمایید تا آب به طور کامل از انتهای گلدان خارج شود، بعد از گذشت ۲ تا ۵ ساعت بذر ها را در عمق ۱ تا ۲ سانتی متر بکارید و با افشانه آب را بر روی خاک اسپری کنید.
گلدان را در محیطی پرنور و روشن و به دور از نور مستقیم خورشید و در سایه قرار دهید، قرار دادن گلدان حاوی بذر در منزل با مشکلاتی همراه است پیشنهاد می شود گلدان را برای جوانه زنی در بیرون منزل و محیطی با تهیوه و نور و دمای مناسب ( ۲۲ تا ۲۷ درجه سانتی گراد) قرار دهید.
تا قبل از جوانه زنی اجازه ندهید خاک گلدان خشک شود و البته از آبیاری زیاد نیز پرهیز کنید.
پوسته بذر درخت ابریشم ایرانی سخت بوده در نتیجه بهتر است بستر کاشت را برای حفظ رطوبت و تسریع در جوانه زنی با مشما شفاف کاور نمایید و تا قبل از جوانه زنی کاور را جابجا نکنید.
جوانه زنی بذرها معمولاً در شرایط ایده آل بعد از ۲ تا ۳ هفته اتفاق می افتد.
برای کاشت بذر در مقدار زیاد ابتدا خزانه را آماده کنید و بعد از زیر و رو کردن خاک به عمق ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر و نرم کردن آن بذر ها را به فاصله ی ۱۰ سانتی متر از یکدیگر بر روی خاک قرار دهید و روی آن را به ارتفاع ۲ سانتی متر خاک نرم بریزید و منتظر سبز شدن بذرها باشید سپس هنگامی که نشاء ها به ارتفاع ۱۰ تا ۲۰ سانتی متر رسیدند نشاء های خود را از خزانه خارج نمایید و به زمین اصلی یا گلدان های مورد نظر منتقل کنید البته می توان از همان ابتدا بذرها را در گلدان بکارید.
معمولاً برای کاشت موفق تر ابتدا بذر ها را به مدت ۰٫۵ تا ۲ ساعت در سولفوریک اسید قرار دهید تا پوسته بذر نرم شود سپس بذرها را به مدت ۱۲ ساعت در آب خیس نمایید و پس از شستشوی بذر اقدام به کاشت به روش بالا نمایید.
آبیاری:
درخت ابریشم ایرانی نسبت به آبیاری کم یا نامنظم مقاوم می باشد و نیازی به آبیاری زیاد ندارد، با توجه به دما و گرمای هوا آبیاری هر ۴ تا ۷ روز یکبار برای درختان بالغ کفایت می کند، درختان جوان ممکن است نسبت به کم آبی تحمل کمتری داشته باشند در نتیجه فواصل آبیاری را کوتاه تر کنید.
تا قبل از جوانه زنی بذر خاک همیشه مرطوب باشد، اوایل رشد و ابتدای جوانه زنی نیز رطوبت خاک را کنترل نمایید.
نور:
درخت ابریشم ایرانی برای رشد نیاز به آفتاب کامل دارد و بهترین رشد را در این حالت دارد اگر چه سایه جزئی را نیز تحمل می کند ولی تحمل سایه کامل را ندارد.
دما:
بذر درخت ابریشم ایرانی در دمای ۲۲ تا ۲۷ درجه سانتی گراد جوانه زنی مطلوبی دارد، دمای رشد و تحمل این گیاه نیز بالاست و نسبت به گرما و خشکی مقاوم است، ولی نسبت به سرمای شدید مقاوم نیست و تحمل دمایی آن در حدود ۱۰- درجه سانتی گراد است.
خاک:
درخت ابریشم ایرانی نسبت به خاک توقعی ندارد و در هر خاکی نتیجه می دهد البته برای رشد بهتر و نتیجه مطلوب باید در خاک های لومی، غنی و دارای زهکشی بالا کاشته شود.
این گیاه نسبت به خاک های آهکی و قلیایی و مرطوب نیز مقاوم است ولی خاک های خشک را بهتر می پسندد.
خاک مناسب برای جوانه زنی بذر نیز در قسمت آموزش کاشت آورده شده است.
کوددهی:
نیاز به کود دهی خاصی ندارد ولی استفاده از کودهای کامل ۲۰٫۲۰٫۲۰ یا پتاس بالا بدون تاثیر در رشد و گلدهی درخت ابریشم ایرانی نیست.
هرس:
درخت ابریشم ایرانی نسبت به هرس واکنش خوبی نشان می دهد و به هرس زیاد نیز مقاوم بوده به همین جهت برای پرورش بونسای بسیار مناسب می باشد.
معمولاً برای حفظ زیبایی و حفط فرم چتری درخت ابریشم ایرانی شاخه های پایین را حذف می کنند، به جهت شاخه زایی زیاد این درخت بهتر است به طور مرتب هرس انجام شود.
بهتر است هرس شاخه ها در فصل بهار انجام شود.
